Factoren die invloed hebben op eenzaamheid
Uit het onderzoek, gepubliceerd in het gerenommeerde tijdschrift Aging & Mental Health, blijkt dat eenzaamheid verschillende vormen kent: sociale, emotionele en existentiële eenzaamheid (het gevoel er niet meer toe te doen). De onderzoekers ontdekten ook dat verschillende factoren invloed hebben op eenzaamheid. Denk bijvoorbeeld aan leeftijd, gezondheid, verlies van een partner of hoe prettig iemand zich voelt in het verpleeghuis. Ook de leefomgeving en de manier waarop er zorg wordt gegeven, hebben invloed op eenzaamheid. Cliënten hebben behoefte aan een warme leefomgeving waarin ze zich gezien en gehoord voelen.
We zien dat simpele dingen, zoals samen praten of een activiteit doen, al veel kunnen betekenen. Het begint bij aandacht en erkenning.Dick van de Kolk, onderzoeker bij SVRZ
Kwetsbaar
Eén van de conclusies uit het onderzoek is dat ouderen in de eerste maanden na opname in een verpleeghuis extra kwetsbaar zijn. Ze voelen zich in die periode vaker eenzaam. Ook gezondheidsproblemen en het ervaren van verlies vergroten het risico op eenzaamheid. Dit kan gaan om het verlies van en partner, maar bijvoorbeeld ook het verlies van hun eigen, vertrouwde (t)huis.
Sleutelrol zorgmedewerkers en vrijwilligers
Volgens Dick van de Kolk is het belangrijk om goed te luisteren naar bewoners en het gesprek met hen aan te gaan: “We zien dat simpele dingen, zoals samen praten of een activiteit doen, al veel kunnen betekenen. Het begint bij aandacht en erkenning.” De zorgmedewerkers en vrijwilligers om de bewoner heen zijn dan ook cruciaal in het herkennen en verminderen van eenzaamheid. Voor cliënten met dementie is het belangrijk dat hun ervaringen en behoeften serieus worden genomen, ook al is communiceren soms lastig.
Vervolgonderzoek: eenzaamheid beter bespreekbaar maken
In het vervolgonderzoek is een vragenlijst ontwikkeld voor cliënten in het verpleeghuis. Deze methode is getest door zorg- en welzijnsmedewerkers van SVRZ, Amarijn en Zorggroep Ter Weel. Zij gaven aan dat de vragen helpen om dieper in gesprek te gaan. Ze zorgen voor nieuwe inzichten en maken het makkelijker om aan te sluiten bij wat een cliënt nodig heeft. De methode werd positief ontvangen. SVRZ onderzoekt momenteel samen met andere zorgorganisaties hoe deze aanpak een vast onderdeel kan worden van de dagelijkse zorg.
Meer informatie
Het volledige onderzoek is gratis te lezen in het tijdschrift Aging & Mental Health. Het is een waardevolle bron voor iedereen die werkt met ouderen in de langdurige zorg. Wilt u meer weten over het onderzoek? Neem dan contact op met AWOZ via www.awoz.nl.